Lees voorBeleid voor luchtkwaliteit
Beleidsdocument
Het beleid staat in de nota Utrecht kiest voor gezonde lucht (pdf, 403 kB).
Wat wil de gemeente en waarom?
In Utrecht is plaats voor iedereen. We willen een stad zijn waarin iedereen gelijke kansen krijgt. Een belangrijke opdracht is de zorg voor ons klimaat en het verminderen van de uitstoot van vervuilende stoffen. We willen minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen voor vervoer, stroom en verwarming van onze huizen. 'Gezond Stedelijk Leven' en dus gezonde lucht is daarbij ons uitgangspunt.
Er is steeds meer bewijs dat vervuilde lucht kan leiden tot long- en hartklachten, en uiteindelijk ook tot vroegtijdig overlijden. Vervuilde lucht bevat fijn stof, zoals roetdeeltjes, en stikstofoxiden, die zorgen voor chronische ziekten. Daarom nemen we maatregelen om de lucht in de stad gezonder te maken. Dat doen we samen met andere gemeenten, provincies en de Rijksoverheid. In januari 2020 hebben wij en andere overheden het Schone Lucht Akkoord ondertekend.
De luchtkwaliteit in Utrecht wordt steeds beter, maar de lucht is nog niet gezond genoeg. Mede dankzij de maatregelen die we de afgelopen jaren hebben genomen voldoen we in Utrecht aan de Europese grenswaarden voor fijn stof en stikstofdioxide. Maar de gemeente wil nog een stap verder gaan dan deze luchtkwaliteitseisen. De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert strengere waarden. Die willen we sneller bereiken. Zonder extra maatregelen verbetert de luchtkwaliteit onvoldoende.
We willen toewerken naar een stad met uitstootvrij verkeer en blijven de komende jaren onderzoeken op welke termijn dit haalbaar is en wat ervoor nodig is. Hiertoe monitoren we het effect van onze maatregelen. Onze ambitie is een milieuzone voor uitstootvrij verkeer in 2030.
Wat doet de gemeente?
Het luchtkwaliteitsbeleid is uitgewerkt in een maatregelenpakket. Dit pakket is beschreven in het uitvoeringsprogramma 'Utrecht kiest voor gezonde lucht' (agendapunt 6). Hieronder de stand van de uitvoering van de maatregelen.
- Vanaf 1 april 2021 mogen dieselpersonen- en bestelauto’s met emissieklasse 3 of lager niet meer in de milieuzone rijden. Vanaf 1 januari 2025 mogen dieselauto’s met emissieklasse 4 er ook niet meer rijden.
- Tot en met 30 juni 2022 (of totdat het subsidiegeld op was) gaven we subsidie voor de sloop van dieselpersonen- en bestelauto’s van emissieklasse 3 en lager.
- Vanaf 1 januari 2022 is de toegangseis voor de milieuzone voor vrachtverkeer en autobussen minimaal emissieklasse 6. Vanaf 1 januari 2025 mogen vrachtwagens en bestelauto’s alleen nog in de milieuzone rijden als ze emissieloos (vrij van uitstoot) zijn. Voor bestelauto’s en vrachtwagens die eerder dan 2025 zijn gekocht, geldt een landelijke overgangsregeling.
- Uiterlijk in januari 2023 doen we een voorstel voor het vergroten van de milieuzone tot aan de snelwegring (A2, A12, A27 en N230). Behalve als uit onderzoek blijkt dat we ook zonder deze uitbreiding uiterlijk in 2030 aan de advieswaarden van de WHO voldoen. Bij het voorstel voor uitbreiden van de milieuzone kijken we ook of een aanvullende sloopregeling nodig is en of daar geld voor beschikbaar is.
- In de loop van 2024 moeten mobiele (bouw)werktuigen in Utrecht voldoen aan emissieklasse Fase IV of emissieloos zijn. Deze werktuigen zijn bijvoorbeeld graafmachines en hijskranen. Ook bieden we de bouwsector trainingen aan om slimmer om te gaan met bouwmachines en het brandstofverbruik te verminderen. Voor aanbestedingen van de gemeente Utrecht geldt sinds september 2022 minimaal Fase IV.
- We geven voorlichting over houtstook en we geven subsidie. Daarmee willen we zorgen dat er minder en schoner gestookt wordt. Een houtvuur brengt schadelijke stoffen in de lucht. Kinderen, ouderen en mensen met problemen aan hun luchtwegen hebben er extra last van.
- Snorfietsen (met een blauw kenteken) moeten op een aantal wegen in de stad op de rijbaan rijden. Fietsers hebben zo minder last van uitlaatgassen. Deze maatregel verbetert ook de doorstroming en de verkeersveiligheid op het fietspad.
- We hebben bij de 3 Utrechtse afvalscheidingsstations 'slimme' bandenpompen geplaatst. Hiermee kan de gebruiker gratis de autobanden op de juiste spanning brengen. Een goede bandenspanning zorgt voor minder slijtage en daarmee voor minder fijn stof in de lucht.
Aan welke regels toetst de gemeente?
In de Wet milieubeheer zijn de Europese grenswaarden opgenomen waaraan de luchtkwaliteit in de lidstaten moet voldoen. Bij ruimtelijke ontwikkelingen toetsen we hieraan. Daarnaast kijken we bij elke ontwikkeling hoeveel die kan bijdragen aan het bereiken van de WHO-advieswaarden voor gezonde lucht.
Wetgeving
Overige wet- en regelgeving die van toepassing is bij luchtkwaliteit:
Meer informatie
Relatie met ander beleid
Het luchtkwaliteitsbeleid heeft een relatie met:
