Beleidsdocument
Het beleid en de maatregelen voor luchtkwaliteit staan in de beleidsnota en het uitvoeringsprogramma:
Wat wil de gemeente en waarom?
We zetten stappen om de EU-grenswaarden en de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uit 2021 te halen. Deze EU-grenswaarden geven aan hoeveel fijnstof en stikstofdioxide maximaal in de lucht mogen zitten. We zijn verplicht om de (nieuwe) EU-grenswaarden in 2030 te halen. De advieswaarden van de WHO zijn strenger en kijken naar het effect van luchtvervuiling op de gezondheid. Daarom vinden wij het belangrijk om te proberen deze advieswaarden te halen.
Wat doet de gemeente?
Om de luchtkwaliteit te verbeteren werken we in stappen naar een zoveel mogelijk uitstootvrije stad. Dit doen we met maatregelen op bronnen die de lucht vervuilen en waar we de meeste winst mee halen: wegverkeer, houtstook en mobiele (bouw)werktuigen.
In de beleidsnota staan de maatregelen genoemd. In het uitvoeringsprogramma zijn ze verder uitgewerkt. Hierin staat wat we gaan doen, wanneer de maatregelen ingaan en waar we rekening mee houden.
Houtstook
- We geven voorlichting over houtstook, met de nadruk op niet stoken.
- We spreken met ontwikkelaars af dat er geen rookkanalen (pijp of schoorsteen) in nieuwbouwwoningen komen.
- In 2030 willen we een houtstookvrij Utrecht. Sinds 2025 is buiten vuur op hout stoken al verboden. Vanaf 2030 ook binnen.
Wegverkeer
- In 2027 breiden we de grenzen van de milieuzone uit naar heel Utrecht voor diesel personenauto’s en diesel autobussen. Vanaf 2026 bieden we subsidie voor het slopen van diesel personenauto’s die niet meer de milieuzone in mogen.
- In 2030 zijn alle brom- en snorfietsen in Utrecht uitstootvrij. Dit doen we met een tussenstap. In 2028 zijn brom- en snorfietsen met een datum eerste toelating (DET) tot 2018 niet meer toegestaan.
- In 2030 breiden we de grenzen van de zero-emissiezone voor bestel- en vrachtauto's uit naar bijna heel Utrecht. Voor sommige bedrijventerrein, of delen daarvan, gaat dit misschien tijdelijk tot 2035 niet gelden. Welke dit zijn, beslissen we in 2026 na onderzoek en gesprekken met ondernemers.
- Wanneer het volgens de wet mogelijk is, maken we de milieuzone strenger. Alleen personenauto’s met emissieklasse 6 en hoger mogen dan de milieuzone in. Dit geldt dan niet alleen voor diesel, maar voor alle brandstoffen.
- We bieden gratis ‘slimme’ bandenpompen aan bij afvalscheidingsstations De Stits en Tractieweg, bij NS-Station Lunetten, bij het Tango tankstation op de Franciscusdreef, tegenover Leuvenlaan 4 op het Utrecht Science Park en op het parkeerterrein bij de Praxis aan de Amsterdamsestraatweg.
- We vervangen de voer- en vaartuigen die de gemeente zelf gebruikt zoveel mogelijk met uitstootvrije voer- en vaartuigen.
Mobiele (bouw)werktuigen
- We verbieden de meest vervuilende (bouw)werktuigen op bouwplaatsen in Utrecht.
- We onderzoeken hoe we bouwstof kunnen verminderen.
- We zetten in op minder bouwritten en slimmer goederenvervoer.
We brengen de stroompuntenkaart en de bouwlaadpas onder de aandacht.We eisen bij projecten van de gemeente stap voor stap steeds meer uitstootvrije machines en voertuigen van onze opdrachtnemers uit de bouw- en infrasector.
Samenwerken
- We praten (lobbyen) met andere overheden, zoals de landelijke overheid en de Europese Unie, om hen te overtuigen om ook stappen te zetten voor schonere lucht. Als stad doen we ons best en geven we het goede voorbeeld, maar we kunnen het niet alleen.
- We zijn aangesloten bij het landelijke Schone Lucht Akkoord.
- We zijn aangesloten bij het landelijke Convenant Schoon en Emissieloos Bouwen.
Aan welke regels toetst de gemeente?
De luchtkwaliteit van EU-lidstaten moet voldoen aan Europese grenswaarden. Dus ook de luchtkwaliteit in Utrecht. Dit staat in het Besluit Kwaliteit Leefomgeving (Bkl) van de Omgevingswet. We toetsen dit bij elke ruimtelijke ontwikkeling in de stad. Daarnaast kijken we bij elke ontwikkeling hoeveel die kan bijdragen aan het bereiken van de WHO-advieswaarden (2021) voor gezonde lucht.
Meer informatie
Relatie met ander beleid
Het luchtkwaliteitsbeleid heeft een relatie met: