Beleidsdocumenten
Het energiebeleid staat in de volgende documenten:
- Beleidsnota ‘Opwekgebieden voor schone energie in Utrecht 2024-2030
- Uitvoeringsprogramma Elektriciteitsinfrastructuur en netcongestie 2023-2026
- Uitvoeringsprogramma verduurzaming Bedrijventerreinen 2024-2028
- Actualisatie uitvoeringsprogramma's energie besparen gebouwde omgeving
- Programma Besparen gebouwde omgeving 2022-2030
- Programma zon op dak en netinpassingen
- Regionaal Uitvoeringsprogramma herijking U16 & regionaal uitvoeringsprogramma RES U16 2024-2027
- Beleidsnota Warmte 2025-2035
Wat wil de gemeente?
Utrecht wil een schone en leefbare stad zijn. Daarom werken we de komende jaren aan de overstap naar schone energie. Dat doen we op 3 manieren:
- We helpen inwoners en ondernemers om woningen en gebouwen te isoleren en energie te besparen.
- We gaan onze energie zoveel mogelijk zelf opwekken, bijvoorbeeld met zonnepanelen op daken, zonnevelden en windmolens.
- We stappen buurt voor buurt over op duurzame manieren van koken en verwarmen. Daarvoor leggen we samen met onze partners warmtenetten aan en versterken we het elektriciteitsnetwerk. Zo blijft Utrecht een prettige en gezonde stad voor iedereen.
Wat doet de gemeente?
In gesprek met de stad
We willen graag weten hoe Utrechters denken over onderwerpen die te maken hebben met het klimaat. Zoals energie, vervoer en groen. Daarom hebben we het Klimaatpanel opgericht. Het Klimaatpanel is een groep van 50 Utrechters. Zij gaan met elkaar in gesprek over de uitvoering van het Utrechtse klimaatbeleid. Er zijn al bijeenkomsten geweest over thema’s als Energie besparen, Buurtaanpak aardgasvrij, Een vol stroomnet en Warmtenetten.
Uit elke bijeenkomst komen vragen of stellingen waarover we heel Utrecht willen laten meedenken. Die zetten we op DenkMee. Ook het Utrechtse jeugdpanel YoungMinds denkt mee over de thema’s.
Samenwerken met organisaties
De gemeente neemt de leiding bij het maken van keuzes. We werken daarbij samen met andere organisaties om de overgang naar schone energie te versnellen. In Utrecht is er een Bestuurlijk Overleg Buurtaanpak Aardgasvrije Wijken waaraan Stedin, Eneco, woningbouwcorporaties en Energie-U deelnemen.
Sinds juni 2020 zijn we met verschillende partijen begonnen met het stadsakkoord Utrecht aardgasvrij. We zijn van start gegaan met 19 projecten voor een aardgasvrije en CO2-neutrale stad. Nu heet dit Energienetwerk Utrecht, waarin organisaties, overheden en bedrijven in Utrecht samenwerken om steeds meer woningen en andere gebouwen energiezuinig te maken. En om schone, duurzame energie te gebruiken.
Meer over Energienetwerk Utrecht
Aardgasvrij verwarmen
In 2025 maakten we een nieuw plan voor een aardgasvrij Utrecht: de beleidsnota Warmte. Daarmee sturen we op de overstap naar duurzame warmte. De beleidsnota is de basis voor het warmteprogramma. Deze stellen we in 2026 op. In het warmteprogramma staat waar we de komende 10 jaar aan de slag gaan en hoe we dat aanpakken. Elke gemeente in Nederland moet vóór eind 2026 zo’n warmteprogramma hebben.
Meer over warmtebeleid en het warmteprogramma
Zonnepanelen op daken
Met bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties zetten we ons in om zoveel mogelijk daken te gebruiken voor zonnepanelen. Het doel is om in 2030 3 keer zoveel stroom via zonnepanelen op Utrechtse daken op te wekken dan in 2020. Hoe we dat aanpakken en hoe we omgaan met het steeds vollere stroomnet?
Lees het programma Zon op Dak & netoplossing 2022-2026
Oplossingen voor vol stroomnet
Het elektriciteitsnet in Utrecht is overbelast. Netbeheerders TenneT en Stedin breiden het elektriciteitsnet in Utrecht de komende jaren uit met nieuwe elektriciteitsstations, kabels en 1.000 extra elektriciteitshuisjes. We nemen maatregelen zoals het tijdelijk verlagen van laadpaalvermogen, energiebewuste nieuwbouw met opslag, afspraken tussen bedrijven over verbruik en het inzetten van gasgeneratoren bij pieken.
Lees meer over de maatregelen op de pagina Omgaan met vol stroomnet
Uitvoeringsprogramma elektriciteitsinfrastructuur en netcongestie 2023-2026
Verduurzaming warmtenet
Eneco werkt de komende jaren aan de verdere verduurzaming van de Utrechtse stadsverwarming. Dit is ook vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst die we met Eneco en gemeente Nieuwegein hebben getekend.
In 2023 is de bouw van de warmtepomp op de rioolwaterzuiveringsinstallatie van Overvecht afgerond en in 2024 is ook de bouw van de eerste 2 van 4 warmtebuffers in de stad afgerond. Ook zijn al electroboilers op Lage Weide in 2024 geplaatst die kunnen helpen met een vol stroomnet door elektriciteit in warmte om te zetten.
In 2025 is bij de beleidsnota Warmte ook onze bronnenstrategie gepubliceerd. Elke 5 jaar wordt bij het warmteprogramma ook deze bronnenstrategie weer vernieuwd.
Bewoners en ondernemers helpen
We helpen bewoners en ondernemers bij het energiezuinig maken van hun woning of (maatschappelijke) organisatie. Hoe we dit doen staat beschreven in het Programma energie besparen in de gebouwde omgeving 2022-2030. In 2024 is dit programma aangepast met nieuwe infromatie. Dit is terug te lezen in de Raadsbrief actualisatie uitvoeringsprogramma's energie besparen gebouwde omgeving Utrecht.
Hulpmiddelen die we inzetten:
- Het Energieloket, waar bewoners energiezuinige maatregelen en financiële regelingen kunnen vinden.
- Bewonersavonden of energienetwerken over het verduurzamen van woningen of (bedrijfs)panden.
- De KlimaatKermis leert inwoners op een laagdrempelige en speelse manier over het klimaat en wat u kunt doen om duurzamer te leven.
- Het energieloket voor duurzaam ondernemen, waar we ondernemers, instellingen, verenigingen en vastgoedeigenaren helpen met advies op maat, hulpmiddelen en financiering.
Onderzoeken
Om te zorgen dat ons energiebeleid aansluit bij de wensen van bewoners en bedrijven, doen we regelmatig onderzoek:
Waar toetst de gemeente op?
Nu de Omgevingswet is ingevoerd, toetst de gemeente op het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Daarin staan duurzaamheidseisen voor nieuwbouw. Het gaat over eisen zoals energiezuinigheid en welke milieuprestaties woningen en kantoren hebben. En ook staan er regels in over laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen. Er geldt sinds 1 januari 2024 ook de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Die wet regelt dat bouwbedrijven de kwaliteit van hun werk beter controleren. Hiermee worden bouwfouten of gebreken zoals onvoldoende isolatie of een slecht functionerende ventilatie voorkomen. Als de gemeente bij de bouw een probleem ziet, dan kan deze worden stilgelegd.
Regionale Energiestrategie (RES) regio Utrecht
Regionale Energiestrategie (RES) regio Utrecht: in 2025 is deze geactualiseerd (RES Herijking). De gezamenlijke ambitie blijft 1,8 TWh duurzame elektriciteit in 2030; ongeveer de helft is al gerealiseerd of vergund. We werken samen aan energiebesparing, het aardgasvrij maken van gebouwen en duurzame opwek.
De afspraken in de RES leggen we vast in het omgevingsbeleid van onze gemeente
Relatie met ander beleid
Het energiebeleid heeft te maken met het beleid over: