Energiebeleid
Beleidsdocumenten
Het energiebeleid staat in de volgende documenten:
Ontwerp-Beleidsnota Warmte ter inzage
Hoe willen we in Utrecht overstappen op duurzame warmte voor het verwarmen van woningen en andere gebouwen? De ontwerp-Beleidsnota Warmte geeft hier richting aan en ligt van 17 april tot en met 29 mei 2025 ter inzage. In deze periode kunt u reageren.
Wat wil de gemeente?
Utrecht wil een schone en leefbare stad zijn. Daarom werken we de komende jaren aan de overstap naar schone energie. Dat doen we op 3 manieren::
- We helpen inwoners en ondernemers om woningen en gebouwen te isoleren en energie te besparen.
- We gaan onze energie zoveel mogelijk zelf opwekken, bijvoorbeeld met zonnepanelen op daken, zonnevelden, windparken en energie uit de bodem (aardwarmte).
- We stappen buurt voor buurt over op duurzame manieren van koken en verwarmen. Daarvoor leggen we samen met onze partners warmtenetten aan en versterken we het elektriciteitsnetwerk. Zo blijft Utrecht een prettige en gezonde stad voor iedereen.
Wat doet de gemeente?
In gesprek met de stad
De verandering naar een duurzame energievoorziening is niet alleen iets van de gemeente, maar ook van alle inwoners en ondernemers. We willen zoveel mogelijk schone energie opwekken binnen onze eigen gemeente. Elke beschikbare locatie daarvoor is waardevol. De mening van omwonenden over schone energie opwekken, vinden we belangrijk.
Tijdens de stadsgesprekken Nieuwe Energie (2020/2021) hebben we inwoners en ondernemers gesproken over onze overstap naar schone energie. De reacties zijn omgezet in 12 spelregels. Hierin staat onder andere dat we het belangrijk vinden dat bewoners betrokken worden, overlast beperkt wordt en dat omwonenden een deel van de opbrengst kunnen krijgen.
Samenwerken met organisaties
De gemeente neemt de leiding bij het maken van keuzes. We werken daarbij samen met andere organisaties om de overgang naar schone energie te versnellen. In Utrecht is er een Bestuurlijk Overleg Buurtaanpak Aardgasvrije Wijken waaraan Stedin, Eneco, woningbouwcorporaties en Energie-U deelnemen.
We bespreken belangrijke vragen met deze organisaties. Bijvoorbeeld over investeringen in de stad voor het verduurzamen van huizen, vervangen van het gasnet, verzwaren van het elektriciteitsnet en het uitbreiden van het warmtenet.
Aardgasvrij verwarmen
In 2021 maakten we een plan hoe en wanneer de stad voor 2050 aardgasvrij wordt. Dit plan heet de Transitievisie Warmte en bestaat uit 2 delen. In deel I beschreven we de strategie en visie. Deel II van de Transitievisie Warmte gaf aan wanneer en in welke buurten we aan de slag zouden gaan met de voorbereidingen om aardgasvrij te worden.
Inmiddels zijn we in een aantal buurten gestart met de voorbereidingen. In 2025 vernieuwen we onze plannen voor aardgasvrij.
Meer over nieuw beleid voor duurzame warmte
Zonnepanelen op daken
Met bewoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties zetten we ons in om zoveel mogelijk daken te gebruiken voor zonnepanelen. Het doel is om in 2030 3 keer zoveel stroom via zonnepanelen op Utrechtse daken op te wekken dan in 2020. Hoe we dat aanpakken en hoe we omgaan met het steeds vollere stroomnet?
Lees het programma Zon op Dak & netoplossing 2022-2026
Oplossingen voor vol stroomnet
Het elektriciteitsnet in Utrecht is overbelast. Netbeheerders TenneT en Stedin verwachten het huidige netwerkprobleem pas echt op te lossen vanaf 2029. Door grote elektriciteitsstations bij te bouwen.
Om het stroomnet te versterken en uit te breiden, worden de komende 15 jaar 1.000 extra transformatorhuisjes geplaatst, verspreid over de hele stad. En we nemen maatregelen om het piekverbruik van elektriciteit omlaag te krijgen.
Lees meer over de maatregelen op de pagina Omgaan met vol stroomnet
Uitvoeringsprogramma elektriciteitsinfrastructuur en netcongestie 2023-2026
Verduurzaming warmtenet
Eneco werkt de komende jaren aan de verdere verduurzaming van de Utrechtse stadsverwarming. Dit is ook vastgelegd in de samenwerkingsovereenkomst die we met Eneco en gemeente Nieuwegein hebben getekend.
In 2023 is de bouw van de warmtepomp op de rioolwaterzuiveringsinstallatie van Overvecht afgerond en in 2024 is ook de bouw van de eerste 2 van 4 warmtebuffers in de stad afgerond. Ook zijn al electroboilers op Lage Weide in 2024 geplaatst die kunnen helpen met een vol stroomnet door elektriciteit in warmte om te zetten. In de Routekaart Eneco verduurzaming leest u welke stappen Eneco daarvoor zet. In de volgende documenten leest u meer over onderzoek naar de biowarmteinstallatie:
Bewoners en ondernemers helpen
We helpen bewoners en ondernemers bij het energiezuinig maken van hun woning of (maatschappelijke) organisatie. Hoe we dit doen staat beschreven in het Programma energie besparen in de gebouwde omgeving 2022-2030. In 2024 is dit programma aangepast met nieuwe infromatie. Dit is terug te lezen in de Raadsbrief actualisatie uitvoeringsprogramma's energie besparen gebouwde omgeving Utrecht.
Hulpmiddelen die we inzetten:
- Het energieloket Jouwhuisslimmer, waar bewoners energiezuinige maatregelen en financiële regelingen kunnen vinden.
- Bewonersavonden of energienetwerken over het verduurzamen van woningen of (bedrijfs)panden.
- De KlimaatKermis leert inwoners op een laagdrempelige en speelse manier over het klimaat en wat u kunt doen om duurzamer te leven.
- Het energieloket voor duurzaam ondernemen, waar we ondernemers, instellingen, verenigingen en vastgoedeigenaren helpen met advies op maat, hulpmiddelen en financiering.
Onderzoeken
Om te zorgen dat ons energiebeleid aansluit bij de wensen van bewoners en bedrijven, doen we regelmatig onderzoek:
- Het Klimaatpanel (2022)
- Stadsgesprekken Duurzame energie (2021)
- Utrecht Monitor over energie
- Bewonerspanel Aardgasvrij wonen (2021)
- Dashboard Utrecht aardgasvrij
Waar toetst de gemeente op?
Nu de Omgevingswet is ingevoerd, toetst de gemeente op het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Daarin staan duurzaamheidseisen voor nieuwbouw. Het gaat over eisen zoals energiezuinigheid en welke milieuprestaties woningen en kantoren hebben. En ook staan er regels in over laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen. Er geldt sinds 1 januari 2024 ook de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Die wet regelt dat bouwbedrijven de kwaliteit van hun werk beter controleren. Hiermee worden bouwfouten of gebreken zoals onvoldoende isolatie of een slecht functionerende ventilatie voorkomen. Als de gemeente bij de bouw een probleem ziet, dan kan deze worden stilgelegd.
Meer informatie
- De regio Utrecht (U16) wil in 2030 1,8 terawattuur (TWh) aan wind- en zonne-energie opwekken. Dat staat gelijk aan elektriciteitsverbruik van 540.000 huishoudens. Dit staat in de Regionale Energiestrategie (afgekort RES).
- De afspraken in de RES leggen we vast in het omgevingsbeleid van onze gemeente.
- Op de pagina Voortgangsrapportage energie staat wat we tot nu toe bereikt hebben.
Relatie met ander beleid
Het energiebeleid heeft te maken met het beleid over: