Beleid voor bodem, grondwater en ondergrond
Beleidsdocumenten
Het beleid voor bodem, grondwater en ondergrond staat in de volgende documenten:
- Gebiedsplan gebiedsgericht grondwaterbeheer en visie op duurzaam gebruik van de ondergrond 2016 (pdf, 2,1 MB).
- Nota bodembeheer 2017-2027 (pdf, 10,9 MB).
We werken aan nieuw beleid voor de ondergrondLees meer over de nieuwe visie
We werken aan nieuw beleid voor grondwaterLees meer over het nieuwe gebiedsplan
Wat wil de gemeente?
Utrecht zet zich in voor het duurzaam omgaan met de bodem en de bodemschatten. Een duurzaam, klimaatbestendig beheer van de bodem is belangrijk voor de kwaliteit van de leefomgeving en voor de gezondheid en is dus een maatschappelijke opgave.
De gemeente wil de kwaliteit van grondwater verbeteren, grondwater beschikbaar en betaalbaar houden voor bijvoorbeeld drinkwaterwinning en zoveel mogelijk beperkingen aan het gebruik van de ondergrond wegnemen, zodat de ondergrond optimaal benut kan worden voor bijvoorbeeld duurzame bodemenergie.
Door goede afspraken over het gebruik van de ondergrond in het begin van het planproces willen we zorgen voor een blijvende prettige leefomgeving. Daarom wil de gemeente alle activiteiten die gevolgen hebben voor de bodem bekijken in onderlinge samenhang en in samenhang met het gebruik of met de kwaliteit van grondwater. Dit staat in het Gebiedsplan gebiedsgericht grondwaterbeheer en visie op duurzaam gebruik van de ondergrond 2016 (pdf, 2,1 MB). Met name in hoofdstuk 4 staat het integrale beleid voor de ondergrond beschreven. Bij het gebiedsplan is een bijlagenrapport (pdf, 9,2 MB) gemaakt.
Daarnaast wil de gemeente Utrecht duurzaam omgaan met grondstoffen en dus ook met te hergebruiken grond door hiervoor meer en betere toepassingsmogelijkheden te creëren. Zo wordt bij ontwikkelingen bijgedragen aan gezonde verstedelijking en een circulaire economie. Dit staat in de Nota bodembeheer 2017-2027 (pdf, 10,9 MB).
Wat doet de gemeente?
In het gebiedsplan heeft de gemeente een groot gedeelte van de stad aangewezen als grondwaterbeheergebied. Dit gebied bestaat uit de dynamische zone en de bufferzone (zie onderstaande afbeelding).
Voor werkzaamheden die verontreiniging van de bodem verplaatsen is vaak een saneringsplan nodig. In het grondwaterbeheergebied hoef je niet voor alle werkzaamheden waarbij grondwater wordt onttrokken een apart saneringsplan te maken. Een activiteit kan aangemeld worden voor deelname aan het gebiedsplan met een gebruikersbijdrage of een grondwaterverontreiniging kan worden opgenomen met een afkoopsom.
Door te werken met het gebiedsplan voor een groot deel van de stad waar het grondwater toch al vervuild is, kunnen we het grondwater in het omliggende schone gebied beter beschermen. Dat is belangrijk, want dat water gebruiken we voor drinkwater. Daarnaast is het onze taak toezicht te houden op de uitvoering.
We hebben de huidige bodemkwaliteit (ontgravingskwaliteit op locaties waar geen bodemverontreiniging wordt verwacht) en de toepassingseisen vastgesteld en op de bodemkwaliteitskaart vastgelegd. Zie de bijlage bij de hierboven genoemde nota Bodembeheer. Hergebruik van grond binnen Utrecht kan plaatsvinden op basis van deze bodemkwaliteitskaart.
Om knelpunten voor grondverzet met het landelijke, generieke, beleid op te lossen en meer duurzaam hergebruik van grond mogelijk te maken hebben we op onderdelen gebiedsspecifiek beleid geformuleerd.
Aan welke regels toetst de gemeente?
Met het gebiedsplan is het in grote delen van de binnenstad niet meer nodig om voor elk geval waarbij grondwater wordt onttrokken een apart saneringsplan te maken.
Bedrijven die grond en bagger verplaatsen, moeten zich aan de wet houden. De bodemkwaliteitskaarten die de gemeente heeft gemaakt zorgen ervoor dat de bedrijven niet per geval de kwaliteit van de bodem hoeven te onderzoeken.
Wetgeving
Het gebiedsplan komt in de plaats van de (deel)saneringsplannen die anders zouden moeten worden opgesteld voor de diverse verontreinigingspluimen in het grondwater binnen het gebied. Deelname is op vrijwillige basis tegen betaling van een afkoopsom of gebruikersbijdrage. De aanpak zorgt voor de bescherming van het omliggende schone gebied en voldoet aan de voorwaarden die worden gesteld in artikel 55e lid 2 van de Wet bodembescherming.
In het Besluit bodemkwaliteit staat dat een gemeente een bodemkwaliteitskaart en een bodembeheerplan moet hebben, indien een gemeente kiest voor gebiedsspecifiek beleid.
Meer informatie
Lees meer over de uitvoering van het beleid:
- bodemvervuiling, sanering, grond verplaatsen
- bodemenergie, warmte-koudeopslag
- archeologie
- landelijke informatie op bodemrichtlijn.nl
- handhavingsstrategie Milieu Bodem
Relatie met ander beleid
Het bodembeleid heeft te maken met het beleid over: