Nieuw beleid voor grondwater

Het is belangrijk dat de kwaliteit van het grondwater goed blijft. Zo houden we veilige sloten, meertjes en drinkwater voor mensen en de natuur. Daarnaast willen we het gebruik van bodemenergie voor verwarming en koeling van nieuwbouw mogelijk maken. Hoe zorgen we daarvoor?

Gebiedsplan

Hoe zorgen we voor goed grondwater? En dat we daarbij rekening houden met vervuiling uit het verleden? We willen niet dat vuil grondwater zich verder kan verspreiden, maar het boren van een gat of het oppompen van grondwater voor bouwprojecten kunnen wel verspreiding veroorzaken. Om de balans tussen bescherming en gebruik van het grondwater te bewaken, hebben we een plan. Dat is nu het Gebiedsplan Gebiedsgericht Grondwaterbeheer 2015 (pdf, 2,1 MB)

Wat staat er in het gebiedsplan?

In het gebiedsplan staan afspraken over hoe we omgaan met vuil grondwater. Ook staan er voorwaarden in voor mensen die grondwater willen gebruiken. Zoals bodemenergie uit de bodem halen. Of als iemand grondwater wil wegpompen, bijvoorbeeld voor nieuwbouw. Hiermee draagt het gebiedsplan bij aan een veilige, gezonde en duurzame stad, ook voor toekomstige generaties.

Waarom een nieuw gebiedsplan?

In januari 2024 voerde de landelijke overheid een nieuwe wet in: de Omgevingswet. Wij hebben 4 jaar de tijd om het gebiedsplan aan te passen op de nieuwe wet. Wij gebruiken deze tijd ook om oud beleid te vernieuwen of aan te passen.

Door nieuwe inzichten en ontwikkelingen willen we een nieuw gebiedsplan hebben. Er is bijvoorbeeld extra onderzoek nodig om een goede schatting te maken van de risico’s dat vervuiling zich kan verspreiden. Ook voor de duurzame stadsontwikkeling en de energietransitie willen we het huidige gebiedsplan vernieuwen. 

De Omgevingswet zorgt ook voor veranderingen in de rollen van bijvoorbeeld gemeenten, provincies en waterschappen. Nieuwe afspraken over wie wat precies gaat doen, komen ook in het gebiedsplan. Het is bijvoorbeeld belangrijk om te weten bij welke overheid iemand een vergunning aan moet vragen.

Wat verandert er?

Met het nieuwe gebiedsplan gaan we nog beter rekening houden met risico’s en kansen onder de grond. Waar stroomt grondwater naartoe, en wat is het gevolg op een gebied als er stroomopwaarts iets gebeurt? Mag je straks overal een diepe boring doen voor bodemenergie? Wanneer moet de gemeente ingrijpen?

Op dit moment doen we onderzoek, dus wat er precies gaat veranderen is nog niet bekend. Het is mogelijk dat er meer of minder ruimte komt voor het winnen van bodemenergie. Of dat de kosten voor initiatiefnemers in het grondwater veranderen. Utrechtse huishoudens zullen bijna zeker niets merken van de veranderingen.

Onder de nieuwe Omgevingswet zijn de waterschappen, provincie Utrecht (ondersteund door drinkwaterbedrijf Vitens) en gemeente Utrecht samen verantwoordelijk voor het grondwater in en om Utrecht. Daarom werkt gemeente Utrecht met hen samen aan het nieuwe gebiedsplan.

Hoe maken we een nieuw gebiedsplan?

We zetten een aantal stappen om een nieuw gebiedsplan te maken.

• We kijken welke punten uit het gebiedsplan 2015 moeten veranderen. We leren van ervaringen van gebruikers en experts.  

• We doen onderzoek naar vuil in het grondwater. Via metingen bepalen we waar de grootste vervuiling nu ligt. Via computermodellen voorspellen we waar het heen stroomt en hoe lang dat duurt. Van deze nieuwe informatie leren we voor welke gebieden er extra actie nodig is voor verbeteren van de grondwaterkwaliteit. En waar we mogelijk de voorwaarden kunnen versoepelen.

  Dit onderzoek heet milieueffectrapportage (MER). De MER is nodig om te weten welke effecten het gebiedsplan heeft op het milieu.

  Eerst maken we afspraken over wat we tijdens de MER gaan onderzoeken en op welke manier. Die afspraken komen in de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD).

• We maken afspraken met andere overheden, zoals provincies, gemeenten en waterschappen. We spreken af wie waarvoor verantwoordelijk is.

Uw mening telt

We willen het gebiedsplan zo precies mogelijk aanpassen. Daarom spreken we met gebruikers, experts en ervaringsdeskundigen. We benaderen zelf partijen die veel te maken hebben met grondwater. Hebt u ervaringen of zorgen over grondwater? We horen graag van u. Of hebt u in het algemeen interesse en vindt u het prettig als wij u op de hoogte houden? Laat het ons weten via bodeminfo@utrecht.nl.

Planning