Beschrijving van wijk West

De wijk West bestaat uit de buurten Oog in Al, Welgelegen, Lombok-Leidseweg, Nieuw Engeland en de Schepenbuurt. Ook de bedrijvengebieden Lage Weide en Cartesiusweg horen bij de wijk.

De grenzen van de wijk zijn: het spoor Utrecht-Amsterdam, het Westplein, de Graadt van Roggenweg, Weg der Verenigde Naties, Martin Luther Kinglaan en het Amsterdam-Rijnkanaal.

Bekijk de plattegrond met buurtindeling van wijk West (pdf, 1,4 MB)

Oog in Al en Halve Maan

Oog in Al bestaat uit een deel dat in de jaren 20 en 30 is gebouwd en een deel dat in de jaren 50 is gebouwd. De naoorlogse buurt is ook bekend onder de naam Halve Maan.

Het vooroorlogse Oog in Al heeft vooral eengezinswoningen met tuinen. Dit deel van de buurt ligt aan het monumentale sluizencomplex, op de kruising van Leidsche Rijn en Merwedekanaal. Hier ligt ook het Park Oog in Al, het belangrijkste groene park in de omgeving. Aan het sluizencomplex ligt Meysters Buiten, een oud fabriekscomplex. Hier zijn nieuwe woningen gebouwd en het monumentale fabrieksgebouw heeft een aantal bijzondere functies.

Ten westen van de Lessinglaan – Joseph Haydnlaan ligt de buurt Halve Maan. De buurt heeft een mix van appartementengebouwen en eengezinswoningen. Rondom het Herderplein ligt vooral sociale woningbouw. Langs het Amsterdam-Rijnkanaal loopt een groene parkzone. De buurt Halve Maan is in 2016 door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed aangemerkt als top 30 wederopbouwgebied vanwege de bijzondere stedenbouwkundige en architectonische opzet.

De grenzen van Oog in Al zijn het Amsterdam-Rijnkanaal, het Merwedekanaal en de Leidsche Rijn.

Welgelegen

De buurt Welgelegen/ Den Hommel is gebouwd als overgang tussen Oog in Al en Kanaleneiland-Noord.

De buurt bestaat uit een invulling uit de jaren 50 en 60 van de oude buitenplaatsen en vooroorlogse bebouwing langs de Leidseweg. Langs de Weg der Verenigde Naties ligt een aantal kantoren in het groen. Aan de Leidseweg is nieuwbouw gekomen met koopwoningen. Ook op andere plekken aan het Merwedekanaal zijn plannen voor nieuwe woningbouw.
Cultuurhistorisch van belang zijn de restanten van de buitenplaatsen en het bijbehorende groen, zoals het Hommelbos.

De grenzen van Welgelegen zijn het Merwedekanaal, Amsterdam-Rijnkanaal en de Weg der Verenigde Naties.

Lombok en Leidseweg

De buurt Lombok- Leidseweg bestaat voor een groot deel uit negentiende en begin twintigste -eeuwse gebouwing.

In Lombok liggen de woningen aan rechte straten tussen de Kanaalstraat en de Vleutenseweg. Het zijn vooral kleine eengezinswoningen en boven- en benedenwoningen. De Kanaalstraat is de belangrijkste route en winkelstraat. In de jaren 70 en 80 van de twintigste eeuw vond er stadvernieuwing plaats. Langs de Leidsche Rijn en de Oude Rijn/Bilitonkade zijn nieuwe woningen (sociale woningbouw) gebouwd op oude bedrijventerreinen. Het historische molenerf De Ster heeft een nieuwe functie gekregen. De Kop van Lombok is na 2000 vernieuwd met grootschalige appartementengebouwen, een moskee en winkels. De aansluiting van de buurt op de binnenstad is door het drukke Westplein een lastige opgave. Er is nauwelijks groen in deze buurt, met uitzondering van het Molenerf de Ster en omgeving.

De Leidseweg is een oude straat die verbonden is met de zeventiende -eeuwse Leidsche Rijn. De bebouwing dateert vooral uit de jaren rond 1900. Langs de Graadt van Roggenweg zijn in de jaren 50 portiekflatjes (sociale woningbouw) neergezet. Er zijn een middelbare school en een Hoge School aanwezig. Aan de Muntkade ligt de Rijksmunt. Dit unieke monument krijgt een nieuwe functie.

Ten westen van Lombok ligt een woongebied uit de jaren 20 van de twintigste eeuw. De grenzen zijn de Bilitonkade, de Vleutenseweg en het Merwedekanaal. Deze buurt sluit in opzet aan bij Lombok, met kleine eengezinswoningen en boven- en benedenwoningen. De Laan van Nieuw-Guinea is de belangrijkste winkelstraat en het verlengde van de Kanaalstraat. In de jaren 50 is aan de overzijde van de Spinozaweg een aantal portiekflats gebouwd. Op een aantal plaatsen is nieuwbouw gekomen na 2000, zoals bij de Groeneweg. In de buurt is weinig groen, met uitzondering van de groene rand langs het Merwedekanaal en het Spinozaplantsoen.

De grenzen van de buurt zijn het Westplein, de Graadt van Roggenweg en de Bilitonkade.

Nieuw Engeland en Thomas á Kempisplantsoen

Deze buurt heeft veel verschillende soorten woningen. Er zijn beneden- en bovenwoningen, eengezinswoningen en portiekflatjes. Een deel van de woningen is gebouwd in de eerste helft van de twintigste eeuw. Op de kop bij het Westplein ligt een blok sociale woningbouw uit de periode van de stadsvernieuwing: het Verdomhoekje. Ten westen van de Spinozaweg ligt een complex met portiekflats. Aan het Merwedekanaal ligt een klein bedrijventerrein met onder andere sinds 1929 de fabriek van Douwe Egberts.

In de buurt is een aantal groene gebieden: de spoorzone, het Majellapark en het Thomas a Kempisplantsoen. Het Majellapark heeft cultuurhistorische waarde als park dat aangelegd is op de buitenplaats Jaffa.

De grenzen van de buurt zijn de spoorlijn, het Westplein, de Vleutenseweg en het Merwedekanaal.

Cartesiusweg en Schepenbuurt

De Cartesiusweg is onderdeel van de rondweg. In het gebied is veel verschillende bedrijvigheid, onder andere langs de Industriehaven. Het voormalige bedrijventerrein van Werkspoor verandert langzamerhand van karakter door de herontwikkeling van de Werkspoorkathedraal en omgeving. Een deel van het industriële erfgoed is of wordt herbestemd voor de creatieve sector en duurzaamheidsinitiatieven.

De Cartesiusdriehoek is voormalig spoorwegterrein. Het zal veranderen in een woongebied met veel woningen. Het monumentale CAB-gebouw wordt het icoon van het nieuwe gebied en krijgt een multifunctionele invulling.

De Schepenbuurt is een wat apart liggend woonbuurtje. Het is deels in de jaren 30 gebouwd en deels in de jaren 50. De woningen aan de Cartesiusweg sluiten hier op aan.

De grenzen van het bedrijventerrein en Sechepenbuurt zijn de spoorlijn richting Gouda, de spoorlijn richting Amsterdam en het Amsterdam-Rijnkanaal.

Lageweide

Het industrieterrein Lageweide dateert voor het grootste deel uit de jaren 1950 tot 1970. De havens zijn bereikbaar over het water via het stamkanaal, of via de Atoomweg. Het gebied kent een aantal industriële monumenten, waaronder de Centrale Lageweide. Het nieuwe centrum Leidsche Rijn ligt hier aan de overzijde van het Amsterdam-Rijnkanaal. Het Amsterdam-Rijnkanaal en de A2 vormen de belangrijkste begrenzingen.