Opgaven en initiatieven

In Lunetten zijn redelijk veel verschillende woningen. Als dit aanbod verder wordt verbeterd met betaalbare seniorenwoningen, middenhuur en duurdere koopwoningen, kunnen bewoners van Lunetten binnen de wijk verhuizen en dus langer in de wijk blijven wonen. Meer verschillende woningtypen en bewoners zorgt ervoor dat mensen met hogere inkomens en duurdere woonwensen in de wijk wonen. Dit zorgt ook voor meer commerciële en de niet-commerciële voorzieningen in de wijk.

Iedere bewoner, ieder bedrijf of elke organisatie kan een bijdrage leveren aan een duurzamer Lunetten. Bijvoorbeeld door een woning of bedrijfspand energieneutraal te maken, ervoor te zorgen dat regenwater beter opgenomen wordt in de tuin of op het parkeerterrein. Of door te kiezen voor een ander vervoermiddel dan de auto. Tijdens de workshops voor de omgevingsvisie deelgebied Lunetten ontmoetten we verschillende bewoners die hier al volop mee bezig zijn. Zij zijn op zoek naar anderen om kennis en ervaring te delen. Zij willen met betrokken partijen verder praten over Lunetten als voorbeeld op gebied van duurzaamheid. Denk bij deze partijen aan de gemeente, woningcorporaties, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, energieleveranciers, adviseurs en anderen. Hoe die voorbeeldwijk er precies uitziet, is nog niet bekend. Dat wil men graag samen onderzoeken. Tijdens de workshops spraken de deelnemers over de volgende manieren om de ambities waar te maken:

• De woningen in de wijk duurzaam maken, isoleren en nul op de meter. Dit kan ook bijdragen aan een prettigere wijk of spannendere architectuur.
• Zo snel mogelijk een aardgasvrije wijk worden.
• Onderzoeken of Lunetten ruimte en mogelijkheden biedt voor gezamenlijke energiewinningen of WKO/geothermie.
• Samen andere mogelijkheden bedenken.

Voor een prettige, divers en goed functionerende ontmoetingsplek, is meer nodig dan schilderen of een lamp of tegels vervangen. De eigenaren zijn aan zet om hun vastgoed ook in de toekomst zijn waarde te laten behouden. Het is aan de eigenaren om gezamenlijk het initiatief te nemen. Meer woningen (dus extra woonlagen) om de aanpak van het winkelcentrum te financieren is bespreekbaar. Sloop/nieuwbouw is ook een optie. Een goed winkelcentrum draagt bij aan de ambitie van Lunetten; levendigheid, verbinden en ontmoeten in het hart van Lunetten. Extra woningen dragen bij aan de wens voor passende en betaalbare seniorenhuisvesting in de wijk. Verbouw of nieuwbouw kunnen bijdragen aan een spannender architectuur in de wijk. Duurzame ontwikkeling is daarbij een voorwaarde.

Meer mogelijkheden voor het gebruiken van een ruimte in het winkelcentrum heeft hopelijk tot gevolg dat er minder leegstand is en meer levendigheid ontstaat. Er zijn dan meer verschillende functies en voorzieningen mogelijk voor initiatiefnemers. Misschien kunnen we kijken naar meer functievrijheid op de begane grond van gebouwen in de directe omgeving van het winkelcentrum. Nu zijn dat vaak dichte gevels met daarachter opslagruimten. Als die locaties gebruikt mogen worden voor nieuwe woonruimten, werkruimten, ateliers, of ruimten voor kleine ambachten, geeft dat meer levendigheid. Als de eigenaren van de gebouwen hun medewerking willen geven, kan de gemeente er aan meewerken door een vergunning te geven. In Kanaleneiland is hiermee al ervaring opgedaan. Het centrumgebied wordt dan gezelliger, levendiger en veiliger. Een levendiger winkelcentrum draagt bij aan de ambitie levendigheid, verbinden en ontmoeten in het hart van Lunetten.

Als het buurtcentrum de Musketon goed functioneert draagt dit bij aan levendigheid, verbinden en ontmoeten. De Musketon is eigendom van de gemeente. Op dit moment is het pand niet rendabel. De gemeente werkt aan een renovatieplan voor een haalbare exploitatie van het pand. Bewoners zijn erg teleurgesteld in de gemeente over de manier waarop ze bij de plannen en besluitvorming betrokken zijn en worden. Voor de omgevingsvisie kijken we naar de langere termijn. Het biedt de kans om heel goed naar andere mogelijkheden te kijken, zoals sloop/nieuwbouw met een aantal lagen woningen. Dit hoort zeker tot de mogelijkheden. Het liefst wil men een theater en een bibliotheek in de onderste verdiepingen. Daarboven zouden dan wellicht woningen gebouwd kunnen worden voor senioren. Dit draagt bij aan een ontmoetingsplek met levendigheid, aan het verbinden en ontmoeten in het hart van Lunetten. Bewoners noemden het belang van een iconisch gebouw in de wijk. Deze plek zou daarvoor geschikt zijn.

Iedere bewoner, bewonersorganisatie, welzijns- of zorgorganisatie kan een bijdrage leveren aan meer ontmoetingskansen door kunst en cultuur in de wijk. Iedereen kan hiervoor initiatieven ontwikkelen.

Bij het station en langs het spoor zijn kansen voor (her)ontwikkelingen. Bijvoorbeeld door bestaande gebouwen een andere functie te geven. Ook zijn er kansen voor sloop en nieuwbouw. De strook langs het spoor zou een andere functie kunnen krijgen met woningen en voorzieningen op straatniveau. Ook die ontwikkeling moet passen in de ambities over duurzaamheid, de wens voor betaalbare woningen voor senioren, spannender architectuur en wellicht een iconisch gebouw.

Het is aan de eigenaren van het vastgoed en aan marktpartijen om gebruik te maken van deze kansen en daarmee een grote bijdrage te leveren aan de 3 ambities voor Lunetten. De randvoorwaarde bij (her)ontwikkeling is wel dat ontwikkelingen niet ten koste mogen gaan van het groen in de wijk. Lunetten wil alle groene gebieden behouden en het liefst versterken.

Lunetten staat open voor het gesprek over mobiliteit. Maar er is nog geen concreet beeld over hoe en wat er mogelijk is. Tijdens de workshops is gesproken over een verzamelplek voor verschillende vervoerstypen bij de ingang van de wijk of bij het station Lunetten; een mobiliteitshub. Ook is gesproken over ‘mobility as a service’ en over deelauto’s. Er kwamen ideeën over het inzetten van tuktuks voor het buurtverkeer. Betrokkenen zijn tevreden over de fietsroutes, maar de bussen zouden wellicht vaker kunnen rijden.

Initiatieven in deze richting dragen bij aan de ambitie voor verduurzaming, aan de ambitie om te wonen in het park Lunetten en aan de stedelijk ambitie voor een gezonde stad. Maar wie is hier nu aan zet? Enerzijds iedereen; elke bewoner en bezoeker van Lunetten. Iedereen kan elke dag een keuze maken hierin; ga ik met de auto, fiets of openbaar vervoer. Anderzijds de gemeente, vanwege haar rol in de mobiliteitsontwikkelingen, ook regionaal en landelijk. Het verkeer in en om Utrecht neemt de komende jaren toe. Ingrijpende maatregelen aan het wegennet en het openbaar vervoersnetwerk zijn nodig om de doorstroming en de bereikbaarheid van Utrecht te garanderen. Wat daarvoor nodig is, wordt nu regionaal onderzocht. Die maatregelen kunnen impact hebben op Lunetten. Bijvoorbeeld als het station Lunetten een (intercity-)functie krijgt in het versterken van het openbaar vervoersnetwerk van de stad en regio. Lunetten ligt tussen de A27, de A12, de Waterlinieweg en een spoorbaan, wat impact heeft op de gezondheid van de bewoners (fijnstof) en op de leefbaarheid van de wijk (geluid).

Het streven om Utrecht bereikbaar te houden mag niet ten koste gaan van de leefbaarheid van de wijk of de gezondheid van de bewoners van Lunetten. En dat zal een flinke puzzel worden.

Lunettenaren willen het groen in de wijk versterken door:

• de bestaande parken en groene zones door groen met elkaar verbinden, zodat er een sport- en wandelroute door het groen ontstaat
• de binnenhoven beter inrichten zodat ze beter als groene ontmoetingsplek gebruikt kunnen worden.

Verder wil men de parken en het groen in de wijk indelen in verschillende soorten groen. Dit om het schaarse groen met een ecologische waarde te beschermen. Sommige plekken zouden grasvelden aangelegd kunnen worden met BBQ-plekken of een sport- wandelroute. Op andere plekken krijgt de natuur voorrang, zodat dieren en planten er in alle rust kunnen leven. Op die plekken komen dan minder wandelpaden en geen verlichting. Ook gaven mensen aan dat ze meer willen genieten van het water in Lunetten; hoe kan het water meer ‘beleefd’ worden. Zijn er mogelijkheden voor een kanoroute? Ook bij deze opgave hebben de gemeente die eigenaar is van het openbaar gebied én het Waterschap als beheerder van het water een rol. Ook is er een rol voor de bewoners die actief zijn in het groenbeheer. Maar ook iedere bewoner en vastgoedeigenaar hebben een taak. Bijvoorbeeld bij het groener maken van de tuin, binnentuin, parkeerplaats of het groen bij een bedrijf. Daardoor krijgt de wijk een nog groener uiterlijk. Meer groen helpt om zware regenbuien op te kunnen vangen, zodat de wijk beter bestand is tegen de klimaatveranderingen. Meer en verschillend groen draagt bij aan de ambitie om te wonen in het Park Lunetten. Het draagt ook bij aan de stedelijke ambitie om een gezonde stad te zijn.

De openbare ruimte van Lunetten ziet er hier en daar oud en versleten uit. De inrichting van ‘het hart’ van Lunetten, het openbaar gebied in en om het winkelcentrum en de Musketon zou opnieuw bekeken kunnen worden. Beiden gebouwen kun je meer met elkaar verbinden. Ook weg waarop je de wijk binnenkomt langs de Lunettenbaan kan beter. De hoogte van de Stelviobaan werkt als een barrière. De workshopdeelnemers vinden dat de entree van Lunetten ook wel groener mag. Men wil graag kijken naar een andere invulling van de plek waar nu het tankstation en het restaurant liggen. Ook zouden we kunnen kijken hoe het fietsverkeer voorrang kan krijgen boven het autoverkeer in de wijk. Dat maakt het fietsen aantrekkelijker en veiliger. Het geeft ook een krachtig signaal; we stimuleren het fietsgebruik. Meer fietsgebruik en minder autogebruik is goed voor de luchtkwaliteit en het bevordert de gezondheid van mensen. Ook de herkenbaarheid in de wijk kan beter. Nu verdwalen bezoekers op de fiets en in de auto vaak in Lunetten. Zou het mogelijk zijn om de inrichting van de fietspaden en de wegen zo te maken dat je je beter kunt oriënteren? Ook het water dat door Lunetten loopt verdient meer aandacht. Het is vaak onzichtbaar en vervuild. Als het water beter zichtbaar is en beter schoongehouden wordt, beleven mensen er meer plezier aan.

Wie is aan zet? Enerzijds de gemeente, als eigenaar van de openbare ruimte. Als er budget is om iets te veranderen aan de openbare ruimte, willen bewoners meedenken hoe dat het beste kan. Bewoners en gebruikers spelen ook een grote rol. Zij kunnen voorkomen dat vuilnis in de openbare ruimte terecht komt. Kortom; samen denken en samen doen.